[ Pobierz całość w formacie PDF ]
nie ciąży usuwa ucisk na żyłę główną dolną, zwię- zapewnić regularne szkolenia z zakresu stanów
kszając szansę skutecznej resuscytacji matki. Cię- zagrożenia życia w położnictwie.
187
Rozdział 7
prądu w poprzek klatki piersiowej (z ręki do ręki) jest
7k. PORA%7łENIE PRDEM
bardziej niebezpieczny niż przepływ pionowy (z ręki
do nogi) lub krokowy (z nogi do nogi). Wzdłuż drogi
Wstęp
przepływu prądu można obserwować znaczne uszko-
dzenia tkanek.
Urazy spowodowane porażeniem prądem są stosun-
kowo rzadkie i każdego roku odpowiadają za 0,54
Porażenie piorunem
przypadków zgonów na 100 000 mieszkańców. Mo-
gą one jednak potencjalnie prowadzić do wielonarzą-
Piorun jest zródłem energii elektrycznej o napięciu
dowych obrażeń z wysoką chorobowością i śmiertel-
nawet do 300 kV, którego czas trwania wynosi kilka
nością. Do większości porażeń prądem wśród doro-
milisekund. W przypadku porażenia piorunem więk-
słych dochodzi w pracy i są one związane z naraże-
szość prądu przemieszcza się po powierzchni ciała
niem na energię elektryczną o wysokim napięciu.
(tzw. efekt naskórkowy). Zarówno porażenie prądem
Wśród dzieci ryzyko to głównie związane jest z do-
o wysokim napięciu, jak i porażenie piorunem powo-
mową instalacją elektryczną i prądem o niższym na-
duje powstanie głębokich oparzeń w miejscu kontak-
pięciu (220 V w Europie, Australii i Azji, 110 V
tu. W przypadkach porażeń prądem z instalacji prze-
w USA i Kanadzie) [281]. Porażenie piorunem jest
mysłowej lokalizują się one zwykle na kończynach
rzadkim przypadkiem i odpowiada za 1000 zgonów
górnych, dłoniach, nadgarstkach, natomiast w przy-
rocznie na całym świecie [282].
padku porażenia piorunem znajdują się one typowo
na głowie, szyi i barkach. Do porażenia może dojść
Urazy spowodowane porażeniem prądem powstają
także pośrednio w wyniku przepływu prądu po po-
w wyniku bezpośredniego działania energii elektrycz-
wierzchni ziemi lub przeskoczenia ładunku elektrycz-
nej na błony komórkowe i mięśnie gładkie naczyń.
nego z uderzonego piorunem drzewa na inny obiekt
Energia termiczna uwalniania podczas porażenia prą-
będący w pobliżu [284]. Fala uderzeniowa może od-
dem o wysokim napięciu może także spowodować
powiadać za urazy tępe [285]. Charakterystyka
oparzenia. Do czynników mających wpływ na cięż-
i ciężkość obrażeń spowodowanych uderzeniem pio-
kość porażenia prądem zaliczmy rodzaj prądu (stały,
runa może różnić się znacznie nawet w obrębie jed-
zmienny), napięcie, dostarczoną ilość energii, opór,
nej grupy osób narażonych na to zjawisko [286
drogę przepływu, oraz powierzchnię i czas kontaktu
288]. Podobnie jak w przypadku porażenia prądem
ze zródłem prądu. Opór skóry ulega obniżeniu w wy-
z instalacji domowej lub przemysłowej do zgonu do-
niku pocenia się, co zwiększa ryzyko urazu. Prąd
chodzi w wyniku zatrzymania krążenia [287, 291] lub
elektryczny płynie drogą najniższego oporu, w związ-
oddechu [284, 292]. U osób, które przeżyły moment
ku z tym szczególnie narażone na zniszczenie są
porażenia piorunem dochodzi do wyrzutu dużej iloś-
pęczki naczyniowo-nerwowe w obrębie kończyn.
ci amin katecholowych lub pobudzenia układu współ-
czulnego, prowadząc do nadciśnienia, tachykardii,
Porażenie prądem zmiennym może spowodować tęż-
nietypowych zmian w EKG (obejmujących wydłuże-
cowy skurcz mięśni szkieletowych, uniemożliwiający
nie odstępu QT i przejściowe odwrócenia załam-
uwolnienie się od zródła prądu. Niewydolność mięś-
ka T) oraz martwicy mięśnia sercowego. Kinaza
nia sercowego i niewydolność oddechowa mogą być
kreatyninowa jest uwalniana z mięśnia sercowego
przyczyną natychmiastowego zgonu.
i mięśni szkieletowych. Porażenie piorunem może
także spowodować zniszczenie ośrodkowych i obwo-
Zatrzymanie oddechu może być spowodowane
dowych neuronów, często też dochodzi do wystąpie-
porażeniem ośrodka oddechowego lub mięśni od-
nia krwawienia śródmózgowego, obrzęku mózgu
dechowych.
i uszkodzenia nerwów obwodowych. Zmiertelność
spowodowana porażeniem piorunem dochodzi do
Jeżeli prąd zmienny przepłynie przez miokardium
30%, a u nawet 70% pacjentów, którzy przeżyli
będące w fazie ranliwej (analogicznie do zjawiska
stwierdza się znamienną zachorowalność [293 295]. [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl ocenkijessi.opx.pl
nie ciąży usuwa ucisk na żyłę główną dolną, zwię- zapewnić regularne szkolenia z zakresu stanów
kszając szansę skutecznej resuscytacji matki. Cię- zagrożenia życia w położnictwie.
187
Rozdział 7
prądu w poprzek klatki piersiowej (z ręki do ręki) jest
7k. PORA%7łENIE PRDEM
bardziej niebezpieczny niż przepływ pionowy (z ręki
do nogi) lub krokowy (z nogi do nogi). Wzdłuż drogi
Wstęp
przepływu prądu można obserwować znaczne uszko-
dzenia tkanek.
Urazy spowodowane porażeniem prądem są stosun-
kowo rzadkie i każdego roku odpowiadają za 0,54
Porażenie piorunem
przypadków zgonów na 100 000 mieszkańców. Mo-
gą one jednak potencjalnie prowadzić do wielonarzą-
Piorun jest zródłem energii elektrycznej o napięciu
dowych obrażeń z wysoką chorobowością i śmiertel-
nawet do 300 kV, którego czas trwania wynosi kilka
nością. Do większości porażeń prądem wśród doro-
milisekund. W przypadku porażenia piorunem więk-
słych dochodzi w pracy i są one związane z naraże-
szość prądu przemieszcza się po powierzchni ciała
niem na energię elektryczną o wysokim napięciu.
(tzw. efekt naskórkowy). Zarówno porażenie prądem
Wśród dzieci ryzyko to głównie związane jest z do-
o wysokim napięciu, jak i porażenie piorunem powo-
mową instalacją elektryczną i prądem o niższym na-
duje powstanie głębokich oparzeń w miejscu kontak-
pięciu (220 V w Europie, Australii i Azji, 110 V
tu. W przypadkach porażeń prądem z instalacji prze-
w USA i Kanadzie) [281]. Porażenie piorunem jest
mysłowej lokalizują się one zwykle na kończynach
rzadkim przypadkiem i odpowiada za 1000 zgonów
górnych, dłoniach, nadgarstkach, natomiast w przy-
rocznie na całym świecie [282].
padku porażenia piorunem znajdują się one typowo
na głowie, szyi i barkach. Do porażenia może dojść
Urazy spowodowane porażeniem prądem powstają
także pośrednio w wyniku przepływu prądu po po-
w wyniku bezpośredniego działania energii elektrycz-
wierzchni ziemi lub przeskoczenia ładunku elektrycz-
nej na błony komórkowe i mięśnie gładkie naczyń.
nego z uderzonego piorunem drzewa na inny obiekt
Energia termiczna uwalniania podczas porażenia prą-
będący w pobliżu [284]. Fala uderzeniowa może od-
dem o wysokim napięciu może także spowodować
powiadać za urazy tępe [285]. Charakterystyka
oparzenia. Do czynników mających wpływ na cięż-
i ciężkość obrażeń spowodowanych uderzeniem pio-
kość porażenia prądem zaliczmy rodzaj prądu (stały,
runa może różnić się znacznie nawet w obrębie jed-
zmienny), napięcie, dostarczoną ilość energii, opór,
nej grupy osób narażonych na to zjawisko [286
drogę przepływu, oraz powierzchnię i czas kontaktu
288]. Podobnie jak w przypadku porażenia prądem
ze zródłem prądu. Opór skóry ulega obniżeniu w wy-
z instalacji domowej lub przemysłowej do zgonu do-
niku pocenia się, co zwiększa ryzyko urazu. Prąd
chodzi w wyniku zatrzymania krążenia [287, 291] lub
elektryczny płynie drogą najniższego oporu, w związ-
oddechu [284, 292]. U osób, które przeżyły moment
ku z tym szczególnie narażone na zniszczenie są
porażenia piorunem dochodzi do wyrzutu dużej iloś-
pęczki naczyniowo-nerwowe w obrębie kończyn.
ci amin katecholowych lub pobudzenia układu współ-
czulnego, prowadząc do nadciśnienia, tachykardii,
Porażenie prądem zmiennym może spowodować tęż-
nietypowych zmian w EKG (obejmujących wydłuże-
cowy skurcz mięśni szkieletowych, uniemożliwiający
nie odstępu QT i przejściowe odwrócenia załam-
uwolnienie się od zródła prądu. Niewydolność mięś-
ka T) oraz martwicy mięśnia sercowego. Kinaza
nia sercowego i niewydolność oddechowa mogą być
kreatyninowa jest uwalniana z mięśnia sercowego
przyczyną natychmiastowego zgonu.
i mięśni szkieletowych. Porażenie piorunem może
także spowodować zniszczenie ośrodkowych i obwo-
Zatrzymanie oddechu może być spowodowane
dowych neuronów, często też dochodzi do wystąpie-
porażeniem ośrodka oddechowego lub mięśni od-
nia krwawienia śródmózgowego, obrzęku mózgu
dechowych.
i uszkodzenia nerwów obwodowych. Zmiertelność
spowodowana porażeniem piorunem dochodzi do
Jeżeli prąd zmienny przepłynie przez miokardium
30%, a u nawet 70% pacjentów, którzy przeżyli
będące w fazie ranliwej (analogicznie do zjawiska
stwierdza się znamienną zachorowalność [293 295]. [ Pobierz całość w formacie PDF ]